Als in economisch barre tijden bezuinigingsmaatregelen noch werktijdverkorting de gewenste resultaten opleveren, kunt u als ondernemer in Duitsland werknemers om bedrijfseconomische redenen opzeggen. Wel gelden hiervoor duidelijk omlijnde regels; omzetvermindering of verlies alléén rechtvaardigen nog geen ontslag om bedrijfseconomische redenen. De rechtspraak oordeelt dat aan de volgende voorwaarden dient te zijn voldaan:
– het wegvallen van een baan dan wel het wegvallen van de behoefte aan mankracht,
– het ontbreken van een geschikt alternatief emplooi binnen het bedrijf,
– de uitvoering van een sociale selectie volgens de voorschriften.
a) Het wegvallen van een baan dan wel het wegvallen van de behoefte aan tewerkstelling
De behoefte aan personeel hangt af van externe en interne factoren. Tot de externe factoren behoren onder meer omzetvermindering en het wegvallen van opdrachten/bestellingen. Interne omstandigheden spelen een rol, als er binnen het bedrijf herstructureringen plaatsvinden waardoor bijvoorbeeld hele afdelingen worden geschrapt.
Externe factoren
Relevant voor een mogelijk ontslag om bedrijfseconomische redenen is niet de financiële of economische situatie van het bedrijf op zich. Doorslaggevend is steeds of door omzetvermindering of gebrek aan orders/bestellingen daadwerkelijk de behoefte aan emplooi teruggaat. Als bijvoorbeeld door wisselkoersschommelingen de winstmarge dramatisch daalt, maar tegelijkertijd het orderboekje vol blijft, heeft u als ondernemer geen argumenten voor een ontslag om bedrijfseconomische redenen. Dit is wél het geval, als door het wegvallen van een belangrijke klant de productie van uw bedrijf met 20 procent moet worden teruggedraaid en u duidelijk minder mankracht nodig heeft.
Interne factoren
Herstructureringsmaatregelen zoals de invoering van nieuwe productie- of arbeidssystemen, de uitvoering van rationalisatiemaatregels of het kleiner maken van een bedrijf kunnen ertoe leiden dat er minder behoefte aan mankracht is. Als u bijvoorbeeld besluit, de schoonmaak van uw bedrijf aan een externe dienstverlener uit te besteden, valt door deze bedrijfsmatige beslissing de behoefte aan desbetreffend personeel weg en kunt u deze werknemers om bedrijfseconomische redenen opzeggen. Ook kan een ondernemer als reactie op economische en financiële moeilijkheden, die op zich nog geen ontslag rechtvaardigen, organisatorische maatregelen ten uitvoer brengen, die dit wél mogelijk maken. Let wel: als het ontslag tot een civielrechtelijke procedure leidt, ligt de bewijslast hiervoor bij de werkgever.
(wordt vervolgd)
Meer weten over arbeidsrecht en ontslag in Duitsland? Neem contact op met Gisela Surmann, Torsten Viebahn of Anja Romijnders van ons kantoor.